Verlang jij ook zo naar schaatsen op natuurijs? Rijp op de daken bij het wakker worden. De lucht kleurt blauw. Ik loop de stad uit. Het is eind januari 2021, 9.00 uur. Overal om mij heen zijn mensen al aan de wandel. Hondjes dartelen om hen heen. Ik zie veel puppies.
Bij de vijver in het park zwemmen eendjes in het kleine gat dat nog open ligt. Anderen zitten verdwaald op het ijs naast een groep meeuwen, Hun witte verenpak weerkaatst in het ijs. Iedereen groet elkaar vandaag. Er is blijheid in de lucht
Langs de IJssel
Ik steek de provinciale weg over richting de IJssel. Uitgestrekte graslanden. De rivier meandert hoog en breed langs de wit groene oevers. Elk grassprietje is verpakt met een laagje ijskristallen. Pony’s in de verte dik in het haar en stoom uit hun neuzen. Knotwilgen. Her en der hoger opgeworpen boerderijen in de uiterwaarden. Aan de overkant van het water staat een molen blakend in de zon.
Schaatsen op natuurijs, zou het er nog van komen?
Ik denk aan mijn kleindochter Maud (4 jaar) die gisteren bij mij logeerde. We bekeken een fotoalbum van vroeger waar haar vader en oom als kleine kinderen te zien waren op de schaats. Krabbelend op houtjes achter een stoel op de vijver van de baron van Boetzelaer in Maartensdijk. Even later ziet ze foto’s dat ze op Noren schaatsen. ‘Dat was in de jaren negentig toen we een aantal strenge winters hebben gehad’. Ik hoor mezelf praten. Dat was in de vorige eeuw denk ik meteen en ineens voel ik me erg oud. ‘We schaatsten op de Loosdrechtse plassen, in Ankerveen, zelfs een keer op het Markermeer’. Het zegt haar niets, al die plaatsen die ik noem, maar ik zie de beelden van ons als gezin met rode wangen. Ik hoor het krakende ijs en zie het landschap van waterlelies en vissen onder de spiegel van ijs. Ik ruik de warme chocolademelk en de broodjes worst bij de koek en zopie tenten.
Krijgen wij ook ijs ? vraagt ze. Haar vraag raakt me omdat ik geen antwoord heb. ‘Misschien’ zeg ik. ‘Dan gaan we samen schaatsen’. ‘Ik wil ook schaatsen’ zegt ze. Ik bekijk het weerbericht van komende weken. In februari kans op temperaturen tot -15. Het gaat flink vriezen, we mogen weer!
En die middag was even
zo blank en glad als een spiegelglad watervlies.
Helemaal onwezenlijk lijkt dat nu
dat korte moment van volslagen rust.
Heb je ook al genoten van het winterse weer? En heb je mooie herinneringen aan schaatsen op natuurijs? Deel je ervaringen hieronder in de reacties.
Meer verhalen van toen? Neem een kijkje op onze blog pagina!
Reacties 24
In de vroege jaren 60 veel geschaatst op natuurijs op de Merendreef en Petrus- en Paul meren, wel 6 weken aan een stuk. Veel plezier met nog meer vrienden. Ook liepen we met een hele groep van wel 40 mensen van Valkenswaard naar Aalst waar de tennisbanen ondergespoten waren en er verlichting was. De busdienst nam ons niet mee; we waren met teveel mensen. Ook, geschaatst toen op het Eurostrand ( nu de Kempervennen) . De scheuren in het ijs werden met een VW busje en kokend water gedicht. Na afloop terug naar Valkenswaard en en patatje eten bij frituur Beeks op de markt. Dat waren heerlijke tijden: memory lane.
Schaatsen met schoenen De winters waren begin jaren '60 toen best streng. Achter ons huis lag een grote vijver. Dus, schaatsen maar... Maar dat was niet echt wat ik deed... Ik 'schaatste' op 'bootjes' dat waren houten schaatsen met ijzer er onder. En moesten vastgemaakt worden met touwtjes. Die 'schaatsen' zaten meer boven op je schoen dan eronder. En dan moest ik met bijna bevroren vingers regelmatig de door de vorst hard geworden touwtjes uit de knoop halen. Een paar jaar later verkochten ze bij warenhuis V&D hele moderne (kunst)schaatsen met schoenen erop gemonteerd. Hoe geweldig was dat! Mijn vriend en klasgenoot had rijke ouders. En stal met die prachtige schaatsen weer snel de show. Maar ik wilde niet achterblijven en zeurde net zo lang dat ook ik op de vijver het middelpunt kon zijn. Bijvoorbeeld door op negenjarige leeftijd te leren om een pirouette te draaien en een enkele axel te springen. Dat gaf best wel bekijks. Wat we vooral graag deden op het ijs was mutsen afpakken van de meisjes. Een praktische manier om hen achter ons aan te laten komen, in plaats van wij hen. Ik wil het niet idealiseren maar het was een gezellige, onbezorgde tijdsfase...
Schaatsen met schoenen De winters waren toen best streng. Achter ons huis lag een grote vijver. Dus, schaatsen maar... Maar dat was niet echt wat ik deed... Ik 'schaatste' op 'bootjes' dat waren houten schaatsen met ijzer er onder. En moesten vastgemaakt worden met touwtjes. Die 'schaatsen' zaten meer boven op je schoen dan eronder. En dan moest ik met bijna bevroren vingers regelmatig de door de vorst hard geworden touwtjes uit de knoop halen. Een paar jaar later verkochten ze bij warenhuis V&D hele moderne (kunst)schaatsen met schoenen erop gemonteerd. Hoe geweldig was dat! Mijn vriend en klasgenoot had rijke ouders. En stal met die prachtige schaatsen weer snel de show. Maar ik wilde niet achterblijven en zeurde net zo lang dat ook ik op de vijver het middelpunt kon zijn. Bijvoorbeeld door op negenjarige leeftijd te leren om een pirouette te draaien en een enkele axel te springen. Dat gaf best wel bekijks. Wat we vooral graag deden op het ijs was mutsen afpakken van de meisjes. Een praktische manier om hen achter ons aan te laten komen, in plaats van wij hen. Ik wil het niet idealiseren maar het was een gezellige, onbezorgde tijdsfase...
Op de vijver ban Wilhelminapark Utrecht vaak geschaatst.
Schaatsen in vroegere tijden: Mijn eerste herinneringen v.w.b. schaatsen gaat terug tot 1953. Ja, het jaar van de watersnood. Nadat ons huis in het water was gekomen moesten we evacueren. Maar omdat in huis nog de "veestapel" (bestaande uit enkele varkens, kippen en katten) gehuisvest was moest mijn vader wel elke dag er naar toe om ze van eten te voorzien. Vaak mocht ik mee. Maar na enkele dagen begon het ook te vriezen en al snel kon de ijsvloer mij dragen. Maar wat wil je: ik was nog geen 7 jaar en niet al te zwaar. Dus konden ook de schaatsen ondergebonden worden en heb ik rond ons huis geschaatst. Geweldig om op die manier je woonplek te zien. Het duurde niet zo lang, want er werd hard gewerkt om het water weer weg te krijgen en daardoor werd het ijs onbetrouwbaar. Jaren later, ik denk dat ik zo'n jaar of 17, 18 was kreeg ik nieuwe schaatsen: de bekende zwierbollen. Op de ijsbaan driftig aan het oefenen om te "zwieren". Ik reed richting het clubhuis en de daar aanwezige bestuurders stonden krom van het lachen. Ik begreep niet waarom, maar toen ik het thuis aan mijn moeder vertelde kwam al snel de aap uit de mouw: ik reed een scheve schaats. Dat wil zeggen: als ik een bocht moest maken op mijn linkervoet deed ik het rechts en andersom. Vandaar dat gelach, maar ik liet het er niet bij zitten en al snel daarna had ik de slag te pakken. Ook mijn moeder was een liefhebber en toen ik het een beetje kon moest ik er aan geloven en maakte met haar verschillende rondjes. Ook dat bleef niet onopgemerkt en al snel ging het zo goed dat de meeste meisjes graag een keer met mij de baan rond wilden. Sommigen konden het geweldig goed en had ik er "kind" aan. Maar er waren er ook bij die vreselijk gingen hangen (dus volledig op mij vertrouwden). Daar had je een hele kluif aan om ze overeind te houden. In die jaren had je ook lange, koude winters. Soms wel 4 weken aan een stuk en wat er ook gebeurde: geschaatst moest er worden. Hoe koud het ook was, ik wilde naar de ijsbaan. Dan maar goed aankleden, soms met kranten onder de kleren om maar geen last van de kou te hebben. Dan tot een uur of 9 's avonds zwieren met de meiden. Als zij naar huis gingen, trok ik de "zwierbollen" uit en deed de doorlopers onder om nog een aantal rondjes hard te rijden. Jaren later was er weer volop ijs en mijn moeder, die toen al op leeftijd was belde of ik nog een keer kwam schaatsen. Was natuurlijk niet tegen dove mansoren gezegd. Dus ik ernaar toe en weer met moeder de baan op. Maar daar kwam ik wel van terug, want zij deed toen het zelfde als de meiden die nog niet goed konden zwieren: alleen maar hangen!!! Ik had na verloop van een half rondje zoveel pijn mijn arm dat ik maar gestopt ben. Maar ja, je wordt zelf ook ouder en bang om te vallen. Heb het nog wel eens geprobeerd, maar de nieuwe kunstschaatsen die ik toen had "wilden niet zoals ik wilde". Of was het toch zo dat het aan mij lag? Laten we het daar maar op houden. Mijn schaatsen zijn in het vet gegaan en er niet meer uit gekomen. Wel denk ik nog steeds met plezier terug aan de schaatstijd van vroeger. Huiswerk maken werd steeds uitgesteld, want er was ijs en je wist nooit hoe lang. En huiswerk was er het hele jaar door. Maar als ik het nu bekijk: voor mij hoeft het niet meer. Als het vriest blijf ik liever "achter de geraniums" en lekker bij moeders op de bank. En nu (11 februari 2021) mag het wat mij betreft een poosje warm water regenen en het voorjaar komen.
Op het Foxhotler Meer stonden altijd vegers om het ijs sneevrij te maken waar de jeugd van Foxhol veel gebruik maakten en daarna te gaan schaatsen.
Vroeger leren schaatsen in Hulst rond de wallen rond 1958, later verhuisd naar Vlissingen daar ging het los op de spuikom achter de zeevaartschool, is nu parkeerterrein, weer verhuisd naar Roosendaal va daarui naar Alblasserwaard langs de molens‘ “ “molentocht” Nu gaat het niet meer MS is de schuldige ga nog wel kijken met mijn vrouw zij gaat morgen naar de Oostvaardersplassen. Lelystad ons nieuwe onderkomen is daar. Veel schaatsplezier allemaal.
Met de Paulusschool in Haarlem Noord zijn we een jaar(83 of 84 denk ik was dat) wezen schaatsen in de Rijp. Met de bus erheen en dan een hele lange tocht gemaakt door de Beemster en de Schermer. Över vaarten en sloten, alles was dik gevroren. De zon scheen de hele dag, dus heerlijk weer. Het eindpunt was in een café /eethuisje waar we warme soep en cacao kregen.
Toen ik in de brugklas zat op de VSO Alfonso Corti School in Utrecht (in 1993 en in 1994) moesten we als klas in de maanden januari en februari iedere laatste 2 lesuren schaatsen op de Vechtse Banen. Ik had toen de noren van mijn vader mee. Maar schaatsen ging bij mij wel moeilijk. Na de brugklas mocht je zelf een sportkeuze maken. Ik koos toen voor de aerobics.
I live in New Zealand since 1958 when my parents emigrated here, I was 12 years old when we left the Netherlands, I often think of the winters back in the Netherlands, the snow.......when it came, and the icy cold times which comes with the winter, but also the building of snow huts with separate rooms, and of course the skating when the farm land on the other side of the railway line flooded and froze, my friends and I walked for a Kilometre and crossing over the pedestrian bridge and past an apple orchard to get there. After arriving we put on our wooden skates and tied them to our shoes; these skates had an iron strip underneath them; some people had the modern skates and you saw those people spinning around on the ice; my parents couldn't afford these, we could only watch as they did all these great moves; we could only skate in a straight line and go around bends, but we had a great time anyway, and when we were cold on the ice there was a wooden building where we had hot Ranja, which was really Orange flavoured Cordial with hot water, but it tasted great, especially when we were cold. This is something I do miss but still have great memories of those days
Ja heerlijk ik woonde aan de westergracht in Haarlem bij het kippebrugetje dus als er ijs lag was onze gracht vaak als een van de eerste dicht met ijs dus eerst met z'n allen met een plank en een balkje een sneeuwschuiver maken dus na een paar uur was er een mooie baan altijd gezellig druk met schaatsen en sleetje rijden het was fijn zo uit huis schaatsen aan de weg over en uren op het ijs te zijn geweldig fijne en leuke gezellige tijd . H.gr. van Alfred van Roon .
Jaren 50
Nee, ik heb niet echt leuke herinneringen aan schaatsen. Ik heb het ook nooit onder de knie gekregen. Een stukje lopen vanaf ons huis was een weiland onder water gezet. Daar konden de kinderen uit de buurt dus zonder gevaar schaatsen. Ik had ook van die " bootjes" voor je die goed ondergebonden had ! Dat moest met blote handen en het lukte me nooit om het zo strak te doen dat ze de hele middag bleven zitten. Enkele jaren later in de kerstvakantie, was er weer ijs. Ik weet niet wat voor schaatsen ik had maar ik kon het nog steeds niet. Dat bleek al snel, ik viel en brak mijn sleutelbeen. Ik vond het wel leuk dat ik daarvoor een mitella aan moest. Maar helaas, toen ik weer naar school moest hoefde ik geen mitella meer te dragen. Het was duidelijk dat ik het nooit zou leren. Toch liet ik weer enkele jaren later me door mijn vriend overhalen om weer te gaan schaatsen. Hij had kunstschaatsen van zijn zus bij die mij prima pasten. Ik ben die middag, zo vaak en veel gevallen dat ik donkerblauwe knieën had. En wekenlang kon ik niet op mijn knieën zitten, dat was te pijnlijk. Sindsdien nooit meer geprobeerd!!
In de jaren 60 schaatsen op het wasmeertje in Hilversum. Wiskundeleraar van Coevorden was soms ook van de partij. Ook schaatsten we op de kastanjevijver. In de jaren 80 veel tochten geschaatst.
De kastanje vijver de naam zegt me nog wel van vroeger De schaatsen waren van hout en de riempjes om de schaats aan de schoen vast te zetten waren stoffen riempjes Iedere keer lieten ze los . De winters waren o zo koud. Je deed gewoon je ding zonder morren heel wat anders dan tegenwoordig haha
Ja ik wel dat ik het oude noorden Opkanaalweg ophoutenschaatsen Geschaatst heb Ongeveer de jaren 60
Emmen,1946 ? Het oranje kanaal inn Drenthe is diep uitgegraven en her zand ligt als een dijk langs het water, Als er dan ijs op het water moet komen vriest het erg hard. Maar eens was het zover. Plezier maken op de schaats .Op de fiets van mijn vader ja wel op de stang want ik kon niet bij de trappers komen. Mijn broertje achterop en met de gebreide vingerhandschoenen vrolijk trappen naar de brug in Westenesch. Eerst even mijn kleine broertje de schaatsen onderdoen met blote handen wand anders gaat het niet met de veters. Dan ben je zelf aan de beurt. Ik had van die oude smids schaatsen met een krul. Als je vroeger na de schaats pret de schaatsen te snel droogde trok het hout krom en dus ook het ijzer. Van schaatsen komt dan ook niets terecht. Blauw van de kou en jankend om je gestuntel vind ik op het ijs een dode maar nog warme hermelijn. Mijn dag kon niet meer stuk Daaraan denk ik als de Friezen bij 10 graden vorst ontdooien. Maar we bij de warme kachel
Wat betreft het ijs, ja in de jaren zestig hadden we koude winters met de bloemen op alle ramen behalve in de kamer. Hele fijne stuifsneeuw waaide door een kier onder de voordeur door de gang in. Dat moest eruit geschept om een waterballet te voorkomen. En uiteraard schaatsen op oude houtjes met zwarte schaatsschoenen aan. In je gewone lange broek met een gewone jas er overheen. Wat extra sokken aan, soms een prop oude krant in de neus van de schoen en het ijs op. Alles ging gewoon zijn gang, zonder drukte. Over een eventuele elfstedentocht werd pas gesproken wanneer het ijs dik op vaarten en sloten lag. Hynste iis noemden ze dat. Paarden ijs. Zo dik dat er een paard met arreslee overheen kon glijden.
als kind ben ik eens keihard achterover op het ijs gevallen dat was in de jaren 64 denk ik met school schaatsen in briltil, toen heb ik een hersenschudding gehad...........en daarna maar zelden op het ijs gewaagt behalve toen ik de noren van me zus onder kreeg ben ik nog wel eens weer op de baan in briltil geweest maar de kwast in het café was toch wel het fijnste er van, en op een vijver bij ons huis, en dat was bijna een privee baan want er kwamen niet zo veel daar, ook later met mijn zoon maar die wou dat niet,
Als kind woonde ik in Zwolle. Hoie ik schaatsen heb geleerd weet ik niet meer. Wij woonden aan de Rembrandtlaan . We hoefde de straat maar uit te lopen of we liepen al tussen de weilanden en boerderijen of boerderijtjes met allemaal brede of smalle slootjes en waren dus al snel op het ijs. Daar ging ik schaatsen. Weet niet met wie, maar mijn broer zal wel in de buurt zijn geweest. Gelukkig had Zwolle later ook een grote ijsbaan waar ik ook veel heb geschaatst. In mijn gedachten was dat ieder jaar, maar dat zal wel niet zo zijn geweest. Toen ik later in Utrecht woonde heb ik geloof ik nooit meer geschaatst.
IJspret, leuke herinneringen aan. Begonnen met friese "schuitjes" op een grote bevroren vliet, Ik had al echte riemen om dus dat was ideaal, bleven dus altijd vast zitten. M'n broertjes hadden ook friezien maar dan met een soort lint wat om de haverklap losliet. Ons vader heeft toen vaak op z'n knieen gezeten om ze weer vast te knopen, want zelf waren ze nog te klein, maar toch willen schaatsen natuurlijk. Toen ik het wat beter onder de knie kreeg ben ik naar de ijsbaan op de Waal gaan schaatsen. Werd ook muziek gedraaid en de baan werd goed onderhouden, 1 baan voor de rondrijders en 1 baan voor de hardrijders. Geen scheuren waar je met je schaatsen in bleef zitten en de benen kon breken. Heb er met m,n vader heel fijn kunnen kunstschaatsen. Hij kon het heel goed en heeft mij toen het kunstrijden geleerd. Heb er vrienden gemaakt en zal het nooit vergeten. Bijzonder fijne tijd. Woon nu op een plaats waar weinig water dus geen ijs is, jammer want het begint wel te kriebelen als er vorst wordt voorspeld.
Schaatsen geleerd op houten schaatsen in de grachten van het bos in Velsen (in het begin achter een stoel) Herinneringen vooral uit het begin jaren 60. Lange winter, na school onmiddellijk naar de polder om te schaatsen op toen inmiddels "noren". Einden weg kon je gaan. Andere herinneringen zijn schaatsen op tv kunstrijden met Sjoukje Dijkstra en dan heel spannend hardrijden met Ard Schenk, Kees Verkerk en noorse en zweedse schaatsers als tegenstanders. In jaren 70 naar Frankrijk verhuisd, dus minder koud en geen schaatsen meer. Wel weer naar Nederland met vakantie en schaatsen op de gracht. Net als fietsen, je verleert het niet.
als je het geheugen opzij zet, waren alle winters streng en lang. we waren er altijd vroeg bij[op ondergelopen land]en een goede winter op de friese meren natuurlijk ook lang getraind [droog trainen in een zaal] veel wedstrijden geschaats [korte baan en langebaan] 1962/1963 was de langste winter in mijn geheugen we waren op 15nov 1962 op de schaats tot 15maart 1963[met daarde tussen periodes dooi]de 18 jan. 1963 elfstedentocht niet mee gedaan[ ik was net 18 jaar en mijn vader vond mij te jong] de dag daarna onder de meest barre omstandigheden op 19 jan.elfmerentocht wedstrijd [normaal 110km om de sneeuw storm ingekort tot 60km] 3100 toerrijders konden de laatste 10km niet meer schaatsen en waren klaar met 50km.ik won de wedstrijd met meer dan 4min.voorsprong ik woon sins 1969 in canada dikke lange winters en vandaag -11c met vannacht -24c gevoels temp.-35c
Mijn herinneringen kwamen met name doordat er zoveel schaatsen op tv was tijdens de Olympische winterspelen. En ook door het lezen van je blog kwamen die weer boven. Ik besloot er zelf dus ook nog een blog over te schrijven, dat zal binnenkort te lezen zijn. Het blijft afwachten of we nog op natuurijs kunnen schaatsen of voortaan alleen op de kunstijsbaan.