Ga naar de inhoud

Schoolreisje, nostalgische herinneringen – waar ging jij vroeger naar toe?


Voor veel kinderen was het schoolreisje het allerleukste onderdeel van school. Een heerlijk dagje uit, waarna iedereen zich verstopt onder de stoelen van de bus. Meestal ging je naar een dierentuin, pretpark of kinderboerderij. Waar komt deze traditie eigenlijk vandaan en waar ging je vroeger allemaal naar toe? Je leest het in dit artikel! 

Leren op een lijfelijke en leuke wijze 

Voor het ontstaan van het begrip ‘schoolreisje’ gaan we even terug in de tijd. Na de invoering van de leerplichtwet in 1901 veranderde er veel op het gebied van educatie. Er werd al snel gewerkt met ‘aanschouw onderwijs’: onderwijs wat gericht was op de belevingswereld van kinderen. Zo werd er gebruik gemaakt van platen, modellen, voorwerpen en opgezette dieren. Om kinderen nog meer uit te dagen, werden er wandeltochten georganiseerd. Zo ervoeren de kinderen hun leerstof op een leuke en lijfelijke wijze. Deze leuke uitstapjes werden enthousiast ontvangen. 

Een cent per week geven aan de meester

Voor deze schoolreisjes was wel geld nodig. Je weet het waarschijnlijk als geen ander, vroeger had je het hoogstwaarschijnlijk niet zo breed als nu. Scholen zelf hadden ook weinig te besteden – maar wilden niets liever dan leuke schoolreisjes organiseren. Daarom kon je je meester elke week een cent geven en zo sparen om wat leuks te gaan doen. In de jaren ’50 werd dit nog steeds gedaan, maar dan spaarde je met stuivers en dubbeltjes.

Van wandelen in het park naar achtbanen in een pretpark

De eerste schoolreisjes waren vaak gericht op de natuur. Zo wandelde je in het bos of deed je spelletjes in het park. Plezier maken, daar draaide het om. Speeltuinen werden daarom steeds vaker bezocht. Vanaf 1935 was het pas echt dolle pret: toen opende pretpark Duinrell zijn deuren. Een groot succes, dus opende Ponypark Slagharen een jaar later. Sindsdien was het schoolreisje een feit en is het niet meer weg te denken uit de basisschoolperiode.

Educatieve rol steeds belangrijk

Tegenwoordig staat plezier maken nog steeds hoog in het vaandel. Echter willen scholen tegenwoordig wel dat er een educatieve gedachte achter zit. Zo gaan kinderen tegenwoordig vaak naar het museum Corpus in Leiden – waar je door de darmen kan glijden met een glijbaan (heel leuk!) – en tegelijkertijd van alles (op een speelse wijze) leert over het menselijke lichaam. 

Schoolreisjes van vroeger

Waar ging jij vroeger naar toe op schoolreisje? Foto’s van zulke uitstapjes worden veelvuldig op SchoolBANK geplaatst. Zie hier een kleine selectie daarvan!

Leuk om deze foto’s opnieuw te plaatsen: 

https://www.schoolbank.nl/toenennu/schoolreisje

Reacties 24

  1. avatar
    Arno Oele

    Het mooiste van onze schoolreisjes was ook de terugkomst in Kloetinge, daar stonden alle ouders ons op te wachten samen met de muziekvereniging Excelsior en die ging dan spelen. Je gaf je tas ( een oranje zwemtas met een koord erdoor) aan je ouders en dan dansen en hossen op het schoolplein alsof je jaren was weg geweest!

  2. avatar
    Lute Gombert

    In de 5e en 6e klas op de fiets van Almelo naar Vakantievreugd in Ommen. In de 2e wereldoorlog kamp beter bekend als Erica. Nu Ommerland voorheen Besthmenerberg. Wij sliepen in een grote schuur met stapelbedden. Links de meisje in het midden de recreatie zaal en rechts het jongers slaapverblijf. S morgen hadden we na het ontbijt corvee of je ging naar de keuken om aardappelen te pitten. Ook kwamen de ouders op een avond even poolshoogte nemen en moesten wij in het nu Bostheater in kano zingen. Ik praat wel over de jaren 60. Het was voor toen een hele belevenis.

  3. avatar
    Netty Visser

    Netty Barnouw ging naar Gilze rijen [schoolreisje]

  4. avatar
    Lies Steenhuis

    In de 5e klas van de lagere school (1962) gingen we van Winsum (Gr) naar R'dam met de trein. Om 06.00 u 's ochtends (!!) vertrokken we en om 23.00u waren we weer terug. We liepen door de Maastunnel, bekeken de stad vanaf de Euromast en gingen naar Blijdorp. We zullen vast wel moe geweest zijn toen we weer thuiskwamen........

  5. avatar
    muus blokker

    wij gingen naar egmond aan zee en liepen dan terug naar bergen aan zee en dan weer terug met Bello naar huis .

  6. avatar
    Freek Blokzijl

    Op de lagere school altijd naar dierentuin of grote speeltuin op n paar uur rijden. Middelbare school had je schoolkamp; weekje Texel of Renesse. Ik had daar helemaal niks mee..... Tegenwoordig is t puur geldklopperij en/of interessant doenerij: weekje Parijs of Barcelona. Kost n godsvermogen en je leert niks meer dan wij vroeger....

  7. avatar
    Rob Aalders

    Schoolreisjes brachten mij met een boottrip naar Groenendaal; dierenpark Wassenaar; een soort kinderpark bij het IJsselmeer; bunkerdorp Sondel(een hele week!)(met trein, boot en fiets). Meer "heb ïk geen actieve herinnering aan."

  8. avatar
    L.A.Loes Pennings Munter

    Hoi ben jij er een van Aalders uit Middenmeer. Ik ben loes munter kom uit Middenmeer poststraat

  9. avatar
    André van Beveren

    Schoolreisjes: machtig. Met zijn allen in de bus en bij terugkomst onder de banken verstoppen voor de ouders. Was dus de bedoeling dat ze zich radeloos zouden afvragen waar de kinderen gebleven waren. En dan plotseling omhoog komen. Dikke pret. Reisjes naar Oud-Valkeveen, of de Veluwe. Toen we wat ouder werden gingen we wel eens naar een museum. Het laatste jaar op de middelbare school naar Duitsland. En 's avonds stiekem bier drinken en volhouden dat het appelsap was.

  10. avatar
    Erik Honingh

    Ik ken nog beetje herinneren dat wij met de bus naar ponypark Slagharen gingen en er waren toen niet zo van die wilde attracties zo als nu, en krijgen ook een leuke rugtas je met bon voor patatje en drinken. En bij terug weg bukken toen wij weer vlak bij school waren, lanen ma raar keken dat niemand in de bus zat. 😄

  11. avatar
    Mery Westbroek

    Mery Westbroek 7 maart 2022 In 1961 gingen wij in de 6e klas op werkweek naar de jeugdherberg in Loosduinen. Een werkweek, iets nieuws in die tijd, bedacht door onze juf, Truus van Rosse uit Rotterdam. We brachten een bezoek aan de 1e en 2e kamer, de Ridderzaal, een groenteveiling, een visafslag en het Museon dat net was opgericht. De beheerder van het museum was een oud collega van onze juf .De volgende dag gingen we met een bus naar Hoek van Holland en liepen over het strand terug naar Loosduinen. Die museumbeheerder ging mee en legde alles uit van hetgeen we op het strand vonden. Leerzaam deze week, maar ook het verblijf in de jeugdherberg. We maakten later op school een boekje met opstellen en foto`s van deze week. Onze juf schreef achterin het boekje dat ze hoopte dat de contacten in de jeugdherbergen met jonge mensen uit verschillende landen mochten bijdragen tot een duurzame vrede tussen de mensen uit alle landen. Er moest gespaard worden voor deze week, 25 gulden, dat was toen best veel geld. Er waren klasgenoten die klusjes deden om het geld bij elkaar te krijgen. Nu denk ik , het was een geweldig schoolreisje. Als het lukt een foto van een vissersschip waar we met z`n allen opstaan.

  12. avatar
    Ineke van Werkhoven

    De schoolreisjes op de Capadoseschool in Den Haag gingen in de jaren 50 in een vast ritme. Dierentuin in Wassenaar (kleuterklas), Ouddorp, Dierentuin Blijdorp en naar de Maastunnel, Dierentuin Artis, dagje Schiphol en in de zesde klas gingen we 3 dagen in een groot huis ergens op de Veluwe. We gingen altijd op de terugweg naar een grote speeltuin om de dag af te sluitn. Voor we met de bus de Capadosestraat in reden doken we allemaal achter de banken zodat het net leek of de bus leeg bij school aankwam. Wat ik nog steeds heel knap vind is de kunst van het ontwijken van de speeltuin in de dierenparken. Hoe de leerkrachten dat voor elkaar kregen met zoveel schoolkinderen bij elkaar? Met lunchtijd werden we even losgelaten om te spelen. Ik kom nu regelmatig in Dierenpark Blijdorp, dan valt mij wel op dat het onderdeel "dieren" veel aandacht krijgt en het veel minder een "park" is zoals het vroeger was. Het blijft zeker het bezoeken waard en het is een hele kunst om in één dag alles gezien te hebben. In de beginjaren 70 werkte ik bij het Kindertehuis "het Bosje" op de Heemraadssingel in Rotterdam. We hadden een jaarkaart en het was met de kleuters een leuke wandeling naar Blijdorp. Het was voor ons als leiding én voor de kinderen heerlijk om even heel veel ruimte en vrijheid te hebben. Ik genoot ook altijd van al het groen in het park. Mooie herinneringen liggen daar.

  13. avatar
    RIA Versteeg Heuseveldt

    Schoolreisje in 1950 was niet gebruikelijk. Het werd een speeltuin en later een keer Artis. Ik weet verder nergens meer wat van. Dus deden we niets. Ria Heuseveldt ( Versteeg )

  14. avatar
    fia bakker

    Het regende volgens mij altijd tijdens de schoolreisjes. Maar ik hield wel van regen. Dat paste goed bij mijn kindertijd.

  15. avatar
    René Tol

    Het is 1953, Ik ben 6 jaar en zit in de eerste klas van de Pieter Zeemanschool aan de Lorentzlaan in de Watergraafsmeer Amsterdam Oost. Wij gingen als eersteklassertjes met een bus van De Harde's Tours een dagje op schoolreis, uitgezwaaid door ouders. Ik weet niet meer waar we naar toe gingen, maar vond het geweldig. Als bewoonertje van de binnenstad kwam ik nooit ten zuiden van Amsterdam, wat had je daar te zoeken, dus toen we over de "kilometerbrug" gingen ten zuiden van onze toen mooie hoofdstad ging er een heel nieuwe wereld voor mij open. Ik ben deze dag ook nooit vergeten qua busreis. Op de terugweg natuurlijk onder de stoelen verstoppen en de onze juf (Mevrouw Visser, lief mens) maakte de wachtende ouders duidelijk dat de kinderen waren vergeten onderweg. Maar, ineens boven de banken en de vreugde was groot toen de mama'se en soms ook papa 's het kroost weer inde armen konden sluiten. Ik heb de foto's van toen nog in mijn fotoboek (nu bijna 70 jaar geleden. nostalgie ten top! Koesteren die handel zeg ik altijd maar!

  16. avatar
    Bert Schrassen

    Schoolreisje bij eind jaren 40 en begin jaren 50 waren niet algemeen, Wij gingen met de klas fietsen vanuit Alkmaar naar Heemskerk in hadden daar een overnachting op strozakken.(kasteel) en daarna naar Haarlem in jeugdherberg Jan Gijzen. Hierna weer terug naar Alkmaar. (3 dagen)

  17. avatar
    Wim Geverink

    Vanuit de Openbare Lagere School "H.M. van Randwijkschool", sinds 1985 "Het Bijvank" en nu de "Harry Banninkschool" in Enschede, gingen we in de zesde klas/groep acht voor een meerdaagse schoolreis 5 dagen naar Vlieland, Het Doniahuis. Het waren altijd prettige dagen waar een ieder zich heerlijk kon vinden op het Vlielandse strand.

  18. avatar
    Anna Michielen

    Het enige schoolreisje dat ik me herinner was naar Diergaarde Blijdorp, in 1955. We gingen met de tram! Boterhammen die ik meekreeg in een zwemtas, (rugzakken of brooddoosjes waren er toen niet) werden door warmte en vocht, slap en smakeloos en als we dorst hadden, mochten we water drinken bij een buitenkraantje maar je had en topdag!

  19. avatar
    Ina van Kastel

    In Breda heb ik 6 jaar op de Pax Christi school gezeten. Ik kan me geen enkel schoolreisje herinneren dus ik denk dat die er ook niet waren. In de zesde klas zijn we wel "op retraite" geweest in een klooster in Heeswijk (denk ik) Daar sliepen we op een zaal en kregen van een dikke pater seksuele voorlichting! Alsof hij daar iets van weet. Was trouwens niet echt spannend maar een vrij technisch verhaal.

  20. avatar
    Paula Lagendijk (Van Eldijk)

    Wij gingen met de bus op schoolreisje. Waar de reis heen ging weet ik niet meer maar we moesten een eindje lopen en zongen " we zijn er bijna" mijn broer ging ook mee, hij zat een klas hoger. Ik had een rugzak met daarin boterhammen voor de lunch en we kregen snoep mee. Dat was bijzonder want van onze ouders kregen we bijna nooit snoep. Van school kregen we oranje limonade, een hele traktatie! Ik heb er nog een foto van maar weet niet hoe ik dat bij dit artikeltje kan plaatsen.

  21. avatar
    Elly Bogers

    Beste Ina van Kastel, hoe toevallig dat ik net op dit moment je bericht lees! Ook ik heb op de Pax Christi school gezeten en zat er net aan te denken dat wij inderdaad geen schoolreisjes hadden vroeger. De retraite weet ik me nog goed te herinneren. Was erg leuk. En wat de voorlichting betreft: die werd -uiteraard- gegeven zonder echt man en paard te noemen.

  22. avatar
    Frans van Goor

    In de 5e en 6e klas (1955 en 1956) ging het schoolrijpe op de fiets in de stromende regen naar de speeltuin Oud Valkeveen in Huizen (N.H.). Ik zag voor het eerst van mijn leven een zee (de oude Zuiderzee, toen al IJsselmeer), maar er lagen nog geen dijken voor de latere Flevopolder, zodat je de oude vissersschepen nog zal varen. Waarschijnlijk botters met bruine zeilen. Heeft veel indruk op mij gemaakt. Maar je kon er ook heerlijk spelen en zwemmen. Het ritje op een gewone fiets met terugtraprem was wel 32 km heen en weer terug!

  23. avatar
    Frans van Goor

    De school was in Amersfoort, de Gerardus Majellaschool in de Paulus Borstraat. De school is al lang gesloopt.

  24. avatar
    Els Van der Mooren van Iperen

    Wij zijn in oud valkeveen geweest en Ja zeker weet ik dat nog . Bij terugkomst bij de school allemaal op de vloer van de bus zitten ha ha