De een is er dol op, van de ander mag het vandaag nog worden afgeschaft: de Nederlandse monarchie. Maar een ding is zeker: ons koningshuis is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse geschiedenis. Want tussen het koningshuis van vroeger en nu zit er nogal wat verschil.
Geschiedenis van de Nederlandse monarchie
Het lijkt misschien alsof de Nederlandse monarchie er altijd al is geweest, maar niets is minder waar: tot 1795 waren we de ‘Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden’. In deze republiek waren de zeven gewesten autonoom, behalve wanneer het op buitenlandse zaken en defensie aankwam. Onder Lodewijk Napoleon werd Nederland voor het eerst in een Koninkrijk. Dit duurde echter maar vier jaar (1806 – 1810).
In 1813 herwon Nederland en werd de zoon van de laatste stadhouder, Willem Frederik, uitgeroepen tot soeverein vorst. In 1814 werd de eerste Grondwet van de monarchie ingesteld. In 1815 herenigde Willem Frederik de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden en riep zichzelf uit tot Koning van het ontstane Koninkrijk der Nederlanden: Koning Willem I. De Zuidelijke Nederlanden waren er echter al snel klaar mee en scheidden zich in 1830 weer af. In 1839 werden ze in het Verdrag van Londen erkend als het Nieuwe Koninkrijk België.
In 1890 brak voor Nederland het tijdperk van koninginnen: Wilhelmina, de dochter en tevens het enige kind van Willem III, volgde haar vader op en regeerde tot 1948. Ook zij kreeg een dochter, en Juliana regeerde van 1948 tot 1980. En zij kreeg ook weer vier dochters, waarvan de oudste Beatrix. Zij zat tot en met 2013 op de troon. Vooral aan de laatste twee koninginnen zullen de meeste mensen nog veel herinneringen hebben.
Verschillen tussen het koningshuis vroeger en nu
Er is in al die jaren veel veranderd in de Nederlandse monarchie. Zo had het koningshuis vroeger een stuk meer politieke macht dan nu. Voor de 19e eeuw waren koningshuizen ook echt leiders van het land, maar tegenwoordig werkt dat niet meer zo. Al in 1848 werd vastgelegd dat de koning onschendbaar is en de ministers verantwoordelijk. Hoewel de koning volgens de Grondwet voorzitter van de Raad van State is, betreft dit enkel een symbolische en ceremoniële functie.
Van Koninginnedag naar Koningsdag
De oorsprong van koningsdag vinden we al in 1885, toen ter ere van de vijfde verjaardag van prinses Wilhelmina ‘Prinsessedag’ werd georganiseerd. Dit was een initiatief van de liberale Nederlanders, die op deze manier eenheid in het land wilden creëren. In 1891, toen Wilhelmina Koningin was geworden, werd de eerste echte Koninginnedag gevierd. Jarenlang bleef het meer een kinderfeest. In 1902 werd het een echt volksfeest, toen men vierde dat Wilhelmina hersteld was van een ernstige ziekte. Onder Koningin Juliana werd Koninginnedag het feest zoals we het nu kennen. Zij verplaatste het feest naar haar verjaardag, op 30 april, en maakte het een vrije dag voor alle Nederlanders. Op die manier werd het een nationale feestdag die in het teken staat van saamhorigheid.
Koningin Beatrix liet het feest op 30 april staan uit respect voor haar moeder. Maar ook omdat het logischer was om het feest – dat vooral buiten plaatsvond – te vieren in het milde april, in plaats van op haar eigen verjaardag in december. Beatrix was de eerste koningin die tijdens Koninginnedag naar de mensen toeging, in plaats van ze naar haar te laten komen. Zo is het feest zoals we dat nu kennen geboren, waarbij de koninklijke familie ieder jaar een andere gemeente bezoekt en daar deelneemt aan de festiviteiten. Inmiddels vieren we geen Koninginnedag meer, maar Koningsdag. Dit vindt plaats op 27 april, de verjaardag van huidige koning Willem-Alexander.
Privacyregels van de Koninklijke familie
Ook zijn met de jaren de privacyregels van de familie flink aangescherpt. Vroeger was er nog geen regelgeving rondom het delen van nieuws en foto’s over het Koninklijk Huis. In 1965 werd in het Koninklijk Besluit geregeld dat de Rijksvoorlichtingsdienst verantwoordelijk werd voor het beschermen van de persoonlijke levenssfeer van het Koninklijk Huis. Hierbij hoort bijvoorbeeld een mediacode waarin staat dat privéfoto’s van de Koninklijke familie niet gepubliceerd mogen worden. Deze code is niet bindend, maar het niet respecteren ervan kent wel consequenties. Zo worden enkel media die de persoonlijke levenssfeer van het Koninklijk Huis respecteren uitgenodigd voor (privé) mediamomenten van de familie.
Wat is jouw favoriete herinnering aan het koningshuis?
Reacties 20
Wiljelmima was NIET enigste kind, zij had nog een oudere broer. En nog een weekje, Julian was géén dochter van prins Hendrik, die kon géén kinderen maken
Julian moet natuurlijk Juliana zijn, weekje moet weetje xijn
Ze haf zelfs drie oudere broers: Alexander, Willem en Maurits. Ze zijn jong gestorven.
Ik heb meer geleerd van de verscheidene reacties dan van het Schoolbank artiekel. Houwe zo. gezondheid voor jullie allemaal.
Juliana was een dochter van koningin Wilhelmina en Prins Hendrik.
hoe is koningin juliana,dan ontworpen
Haha leuke naam, Wiljelmima. Klinkt tropisch.
Van 1 jurk van Maxima moet ik een heel jaar kleren kopen. Wat kost die familie wel niet. Trek een spijkerbroek aan. Ha ha
Ik zie dat nooit zo als een probleem. Het geld dat Máxima uitgeeft komt via de jurkenmaker ook weer terecht bij de bakker om de hoek. Die het weer uitgeeft aan de timmerman omdat hij zijn bakkerij wil uitbreiden. Die het weer uitgeeft aan zijn te dure vrouw die er teveel jurkjes van koopt. Zolang Max het geld dat ze van ons krijgt maar laat rollen en het niet oppot gaat het goed, komt het weer terug.
Beatrix is niet in december, maar in januari jarig.
Klopt! 31 Januari.
Koninklijk huis kost meer dan 500 miljoen per jaar, heel veel verborgen kosten die de bevolking niet te zien krijgt en waar geen openheid in is. Dat terwijl de oranjes tot de aller rijkste koningshuizen ter wereld behoren en dan toch maar de hand op houden. Is niet meer van deze tijd en zal ook geen lang bestaan beschoren zijn.
Helemaal mee eens!
Blij dat je niet in de UK woont dan...
hare koninklijke hoogheid prinses beatrix is geboren op 31 januari,niet in december
Beatrix is niet in december jarig maar op 31 januari. Bij de vermelding van de Republiek die we tot 1795 waren zou ook vermeld kunnen worden dat de stadhouders die we toen hadden wel allemaal Oranjes waren. Alleen waren ze toen dus geen vorst maar stadhouder (betekenis: plaatsvervanger, nl plaatsvervanger van "de koning van Hispanje", de eerste stadhouder Willem van Oranje was immers plv van de Spaanse koning Filips II, die zelf nooit in Nederland kwam).
Prinses Beatrix in december jarig? Hiermee wordt vast januarie bedoeld. Goed om te lezen, de onderstaande aanvullende informatie. Nog altijd hangen we vlaggen uit, ook omdat het zo gezellig staat, en nog steeds op 30 april, wat voor mij toch nostalgischer voelt, dan 27 april. Ik kan me 'n aantal voors en tegens rond het koningshuis voorstellen, maar ze zijn toch een goed Nederlands visite kaartje voor andere landen.
Wij hebben Koningin Beatrix ontmoet in Christchurch tijdens een receptie. Later ook Willem Alexander en Maxima ontmoet, ook op een receptie in Christchurch. Prachtig stel.
Wilhelmina was niet het enige kind van Koning Willem III. Zij was het enige NOG LEVENDE kind. Voor Wilhelmina had Willem III drie zons verloeren. Wilhelmina werd weliswaar officieel opvolger van haar vader maar Koningin Emma werd Koningin-Regentes tot Wilhelmina de leeftijd van 18 jaar had bereikt. Geboren in 1880 werd zij dus in 1898 Kuitvoerend Koningin. Koningin Beatrix liet inderdaad Koninginedag staan op de verjaardag van haar moeder meer om de reden dat het in de winter niet te doen Koninginnedag te vieren. U stelt hierboven dat Beatrix jarig was in December. Ik verwacht van een redactie goed op de hoogte te zijn van hetgeen men wil schrijven. Nu Prinses Beatrix is jarig op 31 Januari. Koningin Juliana verplaatste het Koniginnedag naar haar eigen verjaardag op 30 april. Daarvoor was Koninginnedag op 31 augustus, de geboortedag van Wilhelmina
Sorry voor het vorige stukje. Slecht nagekeken vòòr plaatsing.