Fons Scaf

Eerste klas bij juffrouw van der Ploeg.

Eerste klas bij juffrouw van der Ploeg. Een betere kon je je als kind niet wensen. Ze moet een talentvolle pedagoge geweest zijn. In het voorjaar zes weken naar Egmond aan Zee. De reis was prachtig, het verblijf verschrikkelijk, het leek wel een strafkolonie. Voor altijd genezen van duinen en zand. Heerlijke Belgische chocolade werd van thuis opgestuurd. Nooit iets van gezien. Werd gewoon door de leiding ingepikt. In Holland was alle suikerwaar nog op de bon, dus ze profiteerden van de gelegenheid die tot dief maakt... Wel ging ik op het eind van het jaar glansrijk over. Dankzij of ondanks Egmond? Vervolgens de tweede klas met een tamelijk kinderlijke Schiffeleers, met zijn nieuwe fiets. En zijn ezelstempeltjes... Aardige man, heel anders dan de boer uit Wolder, Wijsen in de derde. Vreselijk. Tabellen op het bord met strafpunten. Hoe verzin je het. Vergat ook eens een aan hem geleend boek aan mij terug te geven. Zoiets vergeet je niet. Als kind bedoel ik. De andere boer Philippens, ditmaal uit Eysden, viel wel mee in de vierde, alhoewel hij van smerige tikken op de vingers hield en ook al niet van oren kon afblijven. De man die met kop en schouders boven zijn mannelijke collega's uitstak was Pieke Veugen. De man met de viool en als ik me niet vergis secretaris van MVV. Wij, als kind, mochten niet lid worden van die club. Ze was immers neutraal en niet katholiek. De rust die Pieke uitstraalde was ongekend. Geen stemverheffing, natuurlijke discipline. Ieder kind verdient een dergelijke onderwijzer. Samen met Tonny Schenk over, beiden als eerste van de klas. Tonny is Jezuïet geworden... Het laatste jaar was een regelrechte ramp. Met 63 kinderen in een klas met twee leerkrachten. Eentje was het hoofd, Offermans, de ander Melotte. Wat een afschuwelijke man was dat. Een werkelijke bruut en wat een lompe vent. Gelukkig voor ons was hij lange tijd ziek. Moesten we wel gaan bidden na de zwemles, bij het Zwarte Kruis in de Mathiaskerk. En wee de gebeente als je het hem smeerde. Toen Melotte was opgeknapt werd Offermans ziek, iets aan de ogen... Van Offermans heb ik eens een klap gehad zodat ik letterlijk van de ene hoek van de klas naar de andere vloog. Ook zoiets vergeet je niet. En dat gebeurde n.b. omdat ik een andere jongen niet wilde verraden. Ben ik nog trots op! Die zesde klas was nog op een andere manier bijzonder. Er werd voorgeselecteerd. Niet zozeer of beter helemaal niet volgens iemands capaciteiten, maar op grond van komaf. Zo moesten talloze gymnasium kandidaatjes bijgespijkerd worden, omdat ze doodeenvoudig niet slim genoeg waren. Op grond van de voor ons voorbestemde middelbare school zaten we aldus verdeeld in de klas. Ach arm die kinderen die naar de ambachtsschool moesten. De aandacht aan hen besteed zal wel minimaal geweest zijn. Drie jaar heb ik doorgebracht in de Finse school, houten noodlokalen aan de overkant van de Hertogsingel met een prachtige wei vol bomen, grenzend aan de oude stadsomwalling, als speelplaats.

Basisschool Gondulphus, 1948