Ieder jaar bekruipt mij zo vanaf medio april dat nare gevoel van, straks komen al die akelige oorlog journaals en documentaires weer voorbij.
Ik ben geboren in 1946 dus ik heb de oorlog gelukkig niet meegemaakt. Wel wilde ik er alles over weten, maar mijn ouders waren helaas niet erg mededeelzaam over die zwarte periode in hun leven.
Voedsel halen bij de boeren
Een enkele keer vertelde mijn vader wel eens iets over met name de hongerwinter van 1944 waarin hij op stap ging op een oude fiets om vanuit Amsterdam bij boeren in Noord-Holland om voedsel te vragen. De goede niet te na gesproken, maar veel boeren waren alleen bereid hun etenswaren af te staan wanneer ze daar bij voorbeeld linnengoed voor terugkregen. Omdat die voorraad ook niet onbeperkt was, ging mijn vader al snel over tot het simpelweg “toe-eigenen” van allerlei groenten en aardappelen, zo vers van het land.
Als kind kregen wij daarom van mijn moeder nogal eens te horen, na negatieve opmerkingen over het avondeten, “dat we er in de oorlog naar zouden opsnakken”. Dat woord opsnakken vond ik zo treffend en hilarisch dat ook mijn kinderen er kennis mee hebben gemaakt als ze liepen te miauwen over de kwaliteit van het eten.
Olympisch Stadion in Amsterdam
De datum 4 of 5 mei 1955 staat mij nog bij als de dag van gisteren. In het Olympisch Stadion in Amsterdam werd het 10-jarig einde van de Tweede Wereldoorlog herdacht met een soort van sportdag, waaraan ook oorlogsinvaliden meededen. Als kind van 8 zag ik voor het eerst van mijn leven jonge mannen zonder benen in een rolstoel basketbal spelen en met mijn kinderbrein probeerde ik mij enigszins voor te stellen wat deze jongens moesten hebben doorgemaakt op bijvoorbeeld de Grebbeberg of op andere plaatsen waar hevig gevochten was. Ik heb dat beeld altijd voor de geest gehouden en gelukkig werd de “sportdag“ besloten met een echte vriendschappelijke voetbalwedstrijd tussen Sheffield Wednesday en Vasco da Gama. De uitslag weet ik niet meer, maar die clubnamen zal ik nooit vergeten.
Middelbare school
Ook op de lagere- en middelbare school kreeg mijn generatie niet veel te horen over de oorlog, omdat het nog “te recent” was en dan betitelde men dat nog niet als geschiedenis. Je kreeg bovendien het idee dat veel volwassenen die oorlog maar het liefst wilden wegstoppen.
Dienstplicht
Pas als dienstplichtig militair werd ik pas echt geconfronteerd met de verschrikkingen van WO-II. Tijdens een oefening in Duitsland brachten we een bezoek aan het concentratiekamp Bergen Belsen waar o.a. Anne Frank is omgekomen. Nog maar net binnen de poorten liep je tegen een heuvel aan met daarop een klein bordje: “hier liggen ongeveer 5.000 slachtoffers begraven”. Daar word je wel stil van.
Herdenking op 4 mei
De herdenking op 4 mei is daarom voor mij nog steeds heilig. Nimmer werden de twee minuten stilte door mij overgeslagen. Vanaf onze jongste jaren konden we boos worden op automobilisten die rond acht uur gewoon doorreden alsof er niets aan de hand was. Zelfs tijdens de gezellige nazit van een tenniswedstrijd verliet ik de kantine met een maat om buiten de twee minuten stilte in acht te nemen. Onze twee jongens geboren in de zeventiger jaren hebben dat gevoel van ons meegekregen en zij beseffen heel goed dat vrijheid niet iets vanzelfsprekends is. Eén keer ben ik met mijn vrouw op 4 mei bij de herdenking op de Dam in Amsterdam aanwezig geweest en ik heb er eigenlijk maar één woord voor: indrukwekkend.
Momenteel wordt er veel gemopperd over het inperken van onze vrijheden vanwege de Corona pandemie. Op zich natuurlijk heel begrijpelijk, maar besef tegelijkertijd wel dat dit een tijdelijk “zeer vervelend ongemak” is en niet te vergelijken met de repressie in de jaren 40-45.
Na de herdenking op 4 mei volgen in principe de feestelijkheden op 5 mei. Ik zeg met nadruk “in principe” omdat die dag weliswaar een officiële feestdag is, maar niet iedereen is op die dag ook vrij. Het is voor mij onbestaanbaar dat, daar waar de Fransen op 14 juli de bestorming van de Bastille in 1789 nog steeds als vrije feestdag herdenken, wij er in Nederland maar niet in slagen om onze Bevrijdingsdag tot een verplichte vrije dag te benoemen.
Meer verhalen kunnen jullie lezen in mijn vorig jaar verschenen verhalenbundel: “Over tante Ka, de biggendrijver en anderen”. Bestellen kan op www.boekenbestellen.nl, zoek daar op Ron Semeijn.
Deel jouw verhaal
Is dit verhaal herkenbaar voor jou, of heb je deze tijd heel anders ervaren? Deel ze hieronder of lees meer herkenbare verhalen.
Reacties 3
Beste Ronald. Zoals bij elk verhaal van jou, ben ik nu zeker onder de indruk. Zelf heb ik de oorlog gelukkig niet meegemaakt, en wat ik weet, weet ik uit de verhalen, en van horen zeggen. Onze ouders woonden in Gelderland,en hebben gelukkig niet echt honger gekend. Maar dat het een vreselijke tijd is geweest, dat is zeker! Ik wil je bedanken voor alke mooie verhalen die je hier tot nu toe hebt geplaatst. Het zijn verhalen met inhoud, daar denk je echt steeds aan terug, en over na. Die raken je. Ik hoop dat je doorgaat met het schrijven van verhalen, en wie weet komt er een tweede boek. Je eerst boek heb ik met heel veel plezier gelezen, en elke keer pak ik het even om weer wat te lezen. Het zijn een aantal korte, naar indrukwekkende verhalen, met daarbij niet te vergeten: heel veel humor ! Zo'n boek pak je gemakkelijk ter hand. Eigenlijk zou iedereen het moeten lezen: Over tante Ka, de biggendrijver en anderen, is de titel. Echt een geweldig leuk boek, even uit de sleur van alledag. Groeten, Annie.
Beste Annie, Bedankt voor je leuke reactie. Ik probeer in mijn verhalen, naast (droge) humor, ook de serieuze kanten van het leven te benadrukken. Anders gezegd, het moet wel ergens over gaan. Ik ben inderdaad een eind gevorderd met een tweede verhalenboek. Of ik het ooit uitgeef weet ik nog niet. Waarschijnlijk niet meer in eigen beheer, maar via een goede uitgever. We gaan het zien. Ronald
Op Texel werden we pas op 20 mei 1945 bevrijd. Nadat de bloedige verwoestende Russenoorlog, de opstand van de Georgiërs, eindelijk voorbij was. Veel mensen doodgeschoten, door granaten omgekomen of afgeslacht als konijnen. Veel dieren, boerderijen en huizen vernietigd in amper twee maanden tijd.