Vrijdag de dertiende: zwarte katten en vallende sterren

Ik was een jaar of tien en logeerde bij mijn tante en oom en hun gezin. Ik sliep bij mijn nichtje op haar kamer toen er plotseling een ongelooflijk onweer losbarstte. Normaal gesproken was ik daar niet echt bang voor maar dit keer duurde het geen minuut of tante Riet stond in onze kamer. We moesten ons zo snel mogelijk aankleden en beneden komen.

Alle zeven kinderen, oom Dick en tante Riet verzamelden zich in de kamer. Daar moesten we aan tafel gaan zitten met de handen gevouwen en tante Riet begon hardop te bidden en iedereen deed mee. Ik denk dat we zeker 20 minuten “onze vaders” hebben gebeden tot het onweer langzaam wegtrok. Ik herinner me dat ik bij mijn eigen ouders  de angst voor onweer in huis niet op die manier kende. Ik wist niet goed wat ik daarvan moest denken maar ik was wel onder de indruk omdat de associatie onweer en bidden in de hoop dat er niets zou gebeuren nieuw voor mij was.
Op school hoorde ik over Wodan en Donar, Goden uit de Scandinavische cultuur die het lieten donderen en bliksemen omdat ze ontevreden waren over hetgeen op aarde gebeurde. Zou die angst voor deze goden en het gunstig stemmen door te bidden nog voortkomen uit deze periode?

vrijdag de dertiende

Specifieke angst voor vrijdag de dertiende noemen ze ook wel paraskevidekatriaffobie (Donals Fossey, 1934). Het getal dertien staat bekend als een ‘duivels’ dozijn.
In ons land is ‘vrijdag de dertiende’ pas na de tweede wereldoorlog een begrip geworden maar het ongeluksgetal 13 komt al voor in oude Noorse sages. Ik heb, lang geleden het noodlot getart en ben op vrijdag de dertiende getrouwd. Ik was arrogant kennelijk want mijn huwelijk liep helaas spaak.
Op vrijdag 13 april verongelukte de Apollo 13 gelanceerd om 13.13. De missie was begonnen op platform 39 (3 keer 13). Het was de dertiende missie. Wie achterdochtig en bijgelovig is kan hier veel waarde aan hechten.
Hoe zit dat bij jou? Welke ervaringen heb jij met vrijdag de dertiende?

Afkloppen

Iedereen kent het fenomeen, ‘afkloppen’. Het gaat je goed, je hebt voorspoed en in het bijzijn van anderen ga je dat afkloppen op ongeverfd hout. Dit fenomeen heeft een christelijke oorsprong en heeft te maken met de kruisiging van Jezus Christus. Het aanraken van hout (liefst een kruis) staat symbool voor de nederigheid waar Jezus toe opriep. Dat is de boodschap.

Gebroken spiegel, Klavertje vier, een zwarte kat, een hoefijzer met de opening naar beneden en een vallende ster

Ik noem zo wat voorwerpen, dieren, fenomenen waar wij als mensen in de loop der eeuwen speciale betekenis aan hebben gegeven. Het ontstaat ergens, wordt bedacht door iemand die er waarde aan toekent en het gaat een eigen leven leiden omdat steeds meer mensen erin gaan geloven. Zo denk ik erover maar misschien herken jij deze angsten en houd je daar in jouw leven heel erg rekening mee?

Bijgeloof in andere culturen

Winti’s en Jorka’s

In de Surinaams/ Antilliaanse cultuur zijn winti’s natuurgeesten die aangeroepen worden om bescherming te bieden en Jorka’s zijn geesten van overledenen die jou advies kunnen geven. “Na 12 uur s’ nachts moet je met jouw rug naar de deur gericht je huis binnen stappen. Je moet niet rollen of vallen tijdens een begrafenis want dan zul je zelf de volgende zijn die zal sterven”. Zomaar wat voorbeelden uit de Surinaamse Winti cultuur.

De boze oog

In de Arabische wereld neemt ‘het boze oog’ een belangrijke plaats in. Het boze oog is een blik waarvan men gelooft dat deze letsel of schade kan berokkenen. Met name kinderen, zwangeren en dieren zijn gevoelig voor het boze ook. Je kunt je ertegen beschermen door een oog aan een kettinkje, armband of oorbel te dragen.

Toegegeven

Ik ben er ook niet vrij van hoor! Met al het leed om ons heen is het ook logisch dat we rituelen bedenken of overnemen om in ieder geval het gevoel van veiligheid te creëren. Ik heb het ritueel ‘een kaarsje opsteken’ van mijn moeder overgenomen. Als ik even heel dicht bij een van mijn dierbaren wil zijn, al is het maar in gedachte. Ik denk echt dat het helpt, voor mijzelf en de ander waar ik op dat moment even heel dichtbij wil zijn. De kaars, het vlammetje is een metafoor voor aandacht en liefde van mij voor de ander.
Hoe is dat bij jou? Wat doe jij om de risico’s op een ongeluk af te wenden?

Door: SchoolBANK redacteur Helga Walter