Kerst van toen: ‘Country Roads werd ineens een kersthit en mijn favoriete nummer’

Als ik denk aan mijn kerst van toen, denk ik aan kerst in de jaren negentig. In veel opzichten anders: mobiele telefoons waren geen onderdeel van het geheel en er hoefden ook geen kerstfoto’s bij de boom voor social media worden gemaakt.

Maar verder was er vooral ook heel veel hetzelfde als nu. Dezelfde lichtjes, dezelfde muziek (Wham), dezelfde bordspelletjes die we speelden tot het tijd was om te eten (Monopoly of Scrabble), dezelfde bijgerechten (spruitjes en stoofpeertjes) en hoofdgerechten (varkenshaas en biefstuk). Op de televisie stond het Cirque du Soleil aan en droomde ik weg bij die mooie acrobaten in glitterende pakjes. Ik heb nooit geweten of dat de gangbare manier is om kerst te vieren, en of we deze manier delen met vele andere Nederlandse families, maar dat is hoe mijn familie het deed en nog steeds doet. Niet te veel poespas, geen mooie outfits, geen chic gebeuren en geen verre tantes die niemand eigenlijk leuk vond. Gewoon ik, mijn twee zussen, mijn ouders en mijn opa en oma van mijn moeders kant. Ja, de aanhang komt en gaat, maar onze kerst blijft onze kerst.

Want dat is juist de magie van kerst vieren: het gaat om tradities. Kerst zit hem voor mij niet in de grote dingen. Niet in dure etentjes, spectaculaire cadeaus onder de boom of een mega diner. Het zit hem in die kleine, onverwachte momenten die je met elkaar deelt. Want dat zijn de dingen die je je over tien, twintig, vijftig jaar herinnert. Het is, door en door, een nostalgisch feest dat herinneringen en gevoelens oproept aan ‘toen’. Welke toen dat is, is voor iedereen verschillend, en welke tradities het zijn ongetwijfeld ook. 

Voor ons begon de kerstpret al begin december, met het optuigen van de boom. Mijn moeder zei ieder jaar dat die er pas na Sinterklaas zou komen, maar ieder jaar stond hij er toch al voor die vijfde van december. ‘Want het is toch wel gezellig.’ Het was traditie om hem samen op te tuigen, met kerstmuziek op de achtergrond. Het betekende vooral dat mijn moeder de boom optuigde en dat ik en mijn zussen veel in de weg liepen en de lichtjes in de knoop brachten. Maar als hij stond, slaakten we een zucht van verlichting, en voelde alles weer ‘normaal’. In januari hadden we altijd weer even nodig om aan die lege plek in huis te wennen, een herinnering aan een maand vol warmte en gezelligheid. 

Een specifiek jaar dat ik me herinner is 2001, toen de Hermes House Band hun cover van Country Roads uitbracht en het om een of andere reden een kersthit werd. Misschien kwam dat door die ene specifieke tekst in het nummer: Country Roads, take me home. Dat gevoel waar het bij kerstmis allemaal om draait: thuis. Ik herinner me dat ik als klein meisje stond te dansen naast de eettafel tijdens het kerstdiner op dit nummer, dat ik prompt tot mijn favoriete nummer ooit bestempelde, en nog steeds komt dat gevoel van thuis naar boven wanneer ik het hoor.

Een ander kerstmoment dat ik mij in geuren en kleuren herinner: het moment waarop mijn vader thuiskwam met zijn jaarlijkse kerstpakket. Waar mijn moeder vooral moest zuchten van al die gekke pakjes kruiden en saus die ze nooit in de keuken zou gebruiken, keek ik mijn ogen uit. Wat erin zat was voor mij eigenlijk niet zo belangrijk, maar het uitpakken van een doos vol nieuwe dingen was al leuk genoeg op zichzelf. En dat mijn vader dat zomaar, gratis, kreeg! Ik kon niet wachten tot ik zelf groot was, een grote-mensen-baan zou hebben, en mijn kerstpakket zou krijgen. Helaas is die traditie er bij de meeste bedrijven wel uit, en nu ik als zelfstandige werk hoef ik helemaal geen kerstpakket te verwachten. Ach, niet alle tradities kunnen overleven.