Hoe kan het dat ABBA na ruim 30 jaar afwezigheid weer zo’n groot succes heeft weten te behalen? De Zweedse band bracht in 2021 na een pauze van 3 decennia een nieuw album uit en belandde daarmee direct op nummer 1 in de Album Top 100. Dit is een indrukwekkende prestatie, ongeacht of je fan bent van hun muziek.
Maar valt het succes van Agnetha, Björn, Benny en Anni-Frid wetenschappelijk te verklaren? Laten we dieper ingaan op de factoren die bijdragen aan het aanhoudende succes van ABBA. Wat is het geheim van ABBA?
Het geheim van ABBA: herhaling, herhaling, herhaling
In de teksten van ABBA komen veel herhalingen voor, zoals in “Gimme Gimme Gimme,” “Honey Honey,” en “I Do, I Do, I Do.” Dit is niet zonder reden. Musicoloog Ashley Burgoyne van de Universiteit van Amsterdam heeft onderzoek gedaan naar zogenaamde ‘oorwurmen’, liedjes die in je hoofd blijven hangen. Korte herhalingen van kleine motieven binnen een melodie zorgen ervoor dat een tekst zich in je brein nestelt en daar niet meer weg wil. Dit betekent dat je, na het lezen van dit stuk, waarschijnlijk “gimme, gimme” nog steeds in je hoofd hebt.
En nee, zo erg is dat niet. Heerlijk lied!
De geluidstechniek van ABBA: een muur van geluid
Niet alle oorwurmen blijven echter zo lang populair als de hits van ABBA. Tom ter Bogt, hoogleraar popmuziek aan de Universiteit Utrecht, legt uit dat de muziek van ABBA een specifieke ‘textuur’ heeft, bestaande uit een geheel van klanken. In de studio worden alle stemmen en instrumenten verdubbeld, soms zelfs vervierdubbeld, wat een rijk geluid creëert, bekend als de ‘wall of sound’.
Deze ‘muur van geluid’ is een techniek waarbij de afzonderlijke instrumenten niet meer afzonderlijk te horen zijn. De zang komt nauwelijks boven de instrumenten uit. Dit effect is ook te horen in de muziek van de Beach Boys en sommige nummers van de Beatles. Het is een stijl waar veel mensen van houden.
De kenmerkende klanken van ABBA: kermispiano en vrouwenstemmen
Daarnaast heeft ABBA ook nog die kermisachtige rammelpiano’, vervolgt Ter Bogt. ‘Dit geeft een specifieke sound die in al hun nummers terugkomt.’ Deze herkenbare pianoklank maakt de muziek van ABBA snel herkenbaar.
Burgoyne ontdekte in zijn onderzoek dat, naast herhaling, bepaalde stemmen beter in je hoofd blijven hangen dan andere. ‘Vrouwenstemmen worden bijvoorbeeld vaak beter herinnerd dan mannenstemmen’, zegt hij. Bij ABBA hoor je de vrouwenstemmen van Agnetha en Anni-Frid, wat bijdraagt aan de blijvende populariteit van hun muziek.
De aantrekkingskracht van ‘foute’ muziek
Veel mensen onthouden ook liedjes die een beetje ‘fout’ zijn. Burgoyne noemt dit ‘guilty pleasures’. ABBA valt in deze categorie omdat hun muziek in de jaren zeventig niet als intellectuele muziek werd beschouwd.
Mensen vinden deze muziek vaak op een ‘ironische’ manier leuk. Dit geldt voor liedjes zoals de Ketchup Song, maar ook voor de nummers van ABBA. Veel mensen waarderen ABBA echter ook zonder ironie, terwijl anderen juist niet van de geluidsmuur en pingelpiano houden.
Geheim van ABBA: het nostalgie-effect
Nostalgie speelt ook een grote rol in het succes van ABBA. Voor velen roept hun muziek herinneringen op aan de jaren zeventig en tachtig, een tijdperk dat vaak wordt geassocieerd met vrolijkheid en eenvoud. Dit nostalgische gevoel zorgt ervoor dat mensen graag teruggrijpen naar de muziek van toen, waardoor ABBA nog steeds een trouwe schare fans heeft.
Moderne heropleving
Daarnaast heeft ABBA zich weten te vernieuwen en aan te passen aan de moderne tijd. Hun muziek wordt vaak gecoverd, gesampled en gebruikt in films, tv-shows en commercials. Dit zorgt ervoor dat nieuwe generaties in aanraking komen met hun muziek. De musical en film “Mamma Mia!” hebben ook bijgedragen aan de heropleving van hun populariteit, waardoor hun muziek opnieuw werd geïntroduceerd aan een breed publiek.
Het geheim van ABBA: Het charisma en de chemie van de bandleden
Het charisma en de chemie tussen de bandleden Agnetha, Björn, Benny en Anni-Frid hebben ook bijgedragen aan hun blijvende succes. Hun harmonieën, podiumpresentatie en de verhalen achter hun nummers hebben een blijvende indruk achtergelaten op hun fans. Deze persoonlijke connectie zorgt ervoor dat mensen zich blijven verbonden voelen met de band.
Genieten van ABBA 2024
Hoewel ABBA zelf niet meer live optreedt, zijn er nog tal van manieren om van hun muziek te genieten en de magie van de band te ervaren. Te beginnen met de ABBA Voyage in Londen. Een van de meest opwindende recente ontwikkelingen is ABBA Voyage, een revolutionaire concertreeks in Londen waar de bandleden als hologrammen, de zogenaamde “ABBAtars,” optreden. Deze futuristische show, die op 27 mei 2022 van start ging, brengt de hits van ABBA tot leven met verbluffende visuele effecten en een live band. Het is een unieke kans om de iconische nummers te horen en te zien alsof je terug in de tijd bent gereisd. Hier ben ik zelf ook heen geweest, echt een aanrader.
Er zijn ook verschillende ABBA musicals. De muziek van ABBA heeft ook zijn weg gevonden naar het theater met de wereldberoemde musical “Mamma Mia!” Deze vrolijke en hartverwarmende voorstelling, die hits zoals “Dancing Queen” en “Super Trouper” bevat, heeft talloze mensen over de hele wereld vermaakt en blijft een publiekstrekker in steden zoals Londen en New York. Daarnaast is er ook een succesvolle filmversie van “Mamma Mia!” en het vervolg “Mamma Mia! Here We Go Again,” die de muziek van ABBA naar het grote scherm brengen. I love it!
Meer blogs:
Reacties 1
[…] Het geheim van ABBA: waarom de Zweedse band nog steeds succesvol is […]