Ik ben geboren in september 1950; een ‘vroege leerling’ heette dat destijds. Ik was even 3 jaar toen ik naar de kleuterschool ging, in september werd ik 4.
De kleuterschool was in 1954 een aparte school en maakte niet – zoals nu – deel uit van de basisschool. De kleuterschool waar ik naar toe ging was gevestigd in een klein, vierkant gebouwtje, met veel glas. ‘Het glazen schooltje’ werd het genoemd. De kleuters werden niet door hun ouders (in die tijd zouden het voornamelijk moeders zijn geweest) naar school gebracht. Er was een verzamelpunt waar een kleuterjuf de kleuters opwachtte. Het verzamelpunt was voor het huis van de bruggenwachter, op een viersprong. De juf woonde zelf aan een linkerarm van de viersprong. Waarschijnlijk werden kleuters uit andere wijken opgehaald door een andere kleuterjuf. Als alle kleuters waren gearriveerd liepen we op een rij met de juf naar het schooltje, we moesten eerst het kruispunt oversteken en dan over de ophaalbrug langs een braakliggend veld, op de stoep langs een weg die de Ceintuurbaan heette. Als het warm was kwam er teer tussen de voegen omhoog, daar kauwden we op, achteraf gezien erg vreemd. Druk was het toen nog niet, er reed sporadisch een auto, wel karren met een paard ervoor (dikke paardenvijgen op straat, daar kon je tetanus van krijgen als je een wondje opliep), fietsen en bakfietsen.
De brug speelt later nog een rol in dit verhaal. Als we een – voor kleuters met hun kleine beentjes – aardig eind gelopen hadden, staken we de Ceintuurbaan over naar het schooltje. Het schooltje lag aan een water dat ‘s zomers enorm stonk. Ik twijfel of we onderweg een touw vasthielden. Ik heb zoiets wel eens gezien maar ik kan me niet goed herinneren of dat bij mijn groepje ook zo was. Als de schooltijd erop zat ging de reis op dezelfde manier, maar dan in een andere richting. De kleuterjuffen konden dus niet nog gezellig even napraten realiseer ik mij nu.
Juf Aline, een heldin.
Over de brug lopen was niet zonder gevaar. Er was wel een apart pad voor voetgangers aan weerszijden, als we daarop bleven kon het niet veel kwaad. Maar er loerden andere gevaren. De brugleuningen waren van ijzer. Als het gevroren had waren die leuningen ijskoud. Dat was niet fijn voor je handen (we moesten de onderste stang van de brugleuning vasthouden). Een keer zat er een jongetje met zijn tong vastgevroren, dat was overigens niet een van de kleuters. De vrouw van de bakker heeft hem met warm water bevrijd. Ik kan me niet herinneren of ik dat drama zelf aanschouwd heb, of dat ik het van horen zeggen heb. Hoe het ook zij: ik zie het duidelijk voor me…
Waarom was juf Aline een heldin? We waren na schooltijd op weg naar huis, al bijna bij het verzamelpunt, we moesten de brug nog over. Hoe het gebeurde weet ik niet, misschien was het glad, maar een van de kleuters gleed onder de leuning door zo het kanaal in! Juf Aline (omdat het zo’n enorme indruk op me heeft gemaakt als kleuter weet ik nu nog steeds haar naam) bedacht zich geen moment en sprong, met kleren en schoenen aan, het kind achterna. De kleuters stonden gillend nog steeds op de brug. De vrouw van de bruggenwachter kwam uit het huis, zag wat er aan de hand was, kwam met een deken weer naar buiten. Juf Aline stond ondertussen kletsnat en bibberend met het geredde kind op de kant. Ik zie haar nog voor me met die deken om zich heen, een beige deken was het. Hoe het verder ging weet ik niet. Ik weet ook niet of het bijna verdronken kind een jongen of een meisje was en hoe het vervolg was. Vanaf het verzamelpunt ging iedere kleuter op eigen gelegenheid verder, waarschijnlijk hebben we dat die dag ook gedaan.
Heb jij ook wel eens een heldendaad van een juf of meester meegemaakt?