Ga naar de inhoud

Autoloze zondag – kan jij je het nog herinneren?


In oktober 1939 was het zover: de eerste autoloze zondag in Nederland. Vanwege mobilisatie en benzinetekort van Duitsland werd deze bijzondere dag geïntroduceerd. Naarmate de jaren verstreken, zijn er verschillende periodes van autoloze zondagen geweest vanwege olieschaarste en/ of milieubewustzijn. Kan jij het je nog herinneren? We nemen je terug in de tijd met deze nostalgische herinneringen aan de autoloze zondagen.

Autovrije dag of autoloze dag

Een autoloze zondag, ook wel een autovrije dag of autoloze dag genoemd, is oorspronkelijk een door de overheid ingestelde dag waarop het automobilisten verboden werd een voertuig met verbrandingsmotor te gebruiken. “Plezier ritjes” waren dan ook verboden en hier werd streng op gecontroleerd. Wie niet kan aantonen dat hij of zij voor zakelijke doeleinden op pad was, riskeert dat zijn of haar wagen werd afgepakt en moest lopen. Dat wilde je natuurlijk niet, dus er reed geen kip op de weg. En die lege weg, stond garant voor urenlang speelplezier. 

Steppen, skeeleren en touwtje springen op de (snel)weg

Tijdens zo’n autoloze zondag kon je fietsen, skeeleren, steppen, wandelen en rennen over de snelweg. Eigenlijk kon je alles doen wat je maar kon verzinnen. Van je hond uitlaten tot een heuse picknick. Best een gek idee, zie je je al touwtje springen op de A9? Sommige wegrestaurants hadden op zondag zelfs een speciaal fietsmenu. Voor een leuke prijs kon je genieten van de lekkerste maaltijden. Fantastisch!

Wanneer mocht je niet met de auto rijden op zondag?

Autoloze zondagen in 1939

De eerste autoloze zondagen in Nederland waren van 1 oktober t/m 12 november 1939. Je mocht niet autorijden op zon- en feestdagen. Dit vanwege de mobilisatie en het benzinetekort in Duitsland en Frankrijk. 

Autoloze zondagen in 1946 

Ook in 1946 was er een tekort aan benzine. Daarom mochten alleen mensen voor zakelijke doeleinden de weg op, indien zij toestemming hadden. 

Autoloze zondagen in 1956-1957

Na de Suezcrisis in 1956 was het weer tijd voor een periode van autoloze zondagen. Deze keer was deze wat langer van duur: van 25 november 1956 t/m 20 januari 1957. 

Autoloze zondagen in 1973-1974

De oliecrisis van 1973 was zo extreem, dat men weer niet naar buiten mocht op zondag. Van 4 november 1973 tot en met 6 januari mocht je op zondag absoluut niet de weg op met een auto. 

Autoloze zondagen t.b.v. milieubewustzijn 

Na 1974 zijn er geen autoloze zondagen geweest. Wel pleiten milieuorganisaties regelmatig voor een vrijwillige autovrije zondag, om bewustwording te kweken en aandacht te vragen voor de bezetting van de steden door de auto. In 1999, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2014, 2018 en 2019 zijn er verschillende Nederlandse steden geweest die hier vrijwillig aan hebben meegedaan. 

Terug in de tijd met deze nostalgische beelden

Een filmpje zegt meer dan duizend woorden. Ga terug in de tijd met deze geweldige beelden! 

https://www.youtube.com/watch?v=PL0UP7ktqyw 

categorieën: Van toen

Reacties 22

  1. avatar
    René Consenheim

    Ja zeker in 1970 woonde het gezin in Zoetermeer "aan de grote weg A12". Gingen we rolschaatsen op de vluchtstrook.

  2. avatar
    Frans Raaijmakers

    Ik werkte bij een glasfabriek in de volcontinudienst en had een ontheffing.

  3. avatar
    Fia Bakker

    Voor kinderen was de autoloze zondeag wel leuk. Konden we over de weg rolschaatsen naar het gemaal van buurman. En dan over de tegeltjes naast het gemaal heen en weer. Wel uitkijken dat je niet de helling naar de watergaten achter het gemaal in rolschaatste. Toen had je nog geen hekken enzo, je moest gewoon zelf uitkijken wat je deed.

  4. avatar
    Rob Aalders

    Arme Joop den Uyl en Farce Majeure kreeg de schuld vanwege hun "Koeweit. Koeweit, kiele, keile keile Koeweit..." Last van gehad? Nee, net als van Corona nu, niet. Geen depri-dagen en rennen naar de peut.....

  5. avatar
    Co van IJzendoorn

    Ik heb de bonnen, benzine bonnen nog!

  6. avatar
    RIA Versteeg Heuseveldt

    Ik weet het nog van die autoloze zondagen maar wij hadden geen auto. Wel lege wegen en alleen de dokter mocht rijden . Ik heb ook de benzinebonnen nog een tijd bewaard.Er was echter nog niet veel verkeer want het autotijdperk moest nog beginnen.

  7. avatar
    Willem Wollinga

    Ja dat weet ik nog heel goed 1973. Ik had ook tankbonnen. En ik had een ontheffing, om zondags mensen naar de kerk te brengen.

  8. avatar
    René Roose

    Alsof dat een vrijgeleide mag zijn om niet te mogen rijden.

  9. avatar

    Ik mocht rijden. Werkte in de zorg. Mensen stonden aan de kant van de straat om te kijken wie er langs kwam. Voelde me heel beroemd . Ha ha

  10. avatar
    Karin Edelenbos

    Ik was op de eerste autoloze zondag in 1973 jarig.

  11. avatar
    Bert Kruize

    Ik studeerde aan de Hotelschool in Scheveningen en liftte naar huis in Hoogeveen. Arme student met kleine beurs. Dus sparen om 1x per maand naar huis en naar mijn vriendinnetje te kunnen.

  12. avatar
    Anja de Ridder

    Ik was oproepbaar als laborante,geen ongevallen,dus geen oproep.,vond het wel ergens zonde van mijn tijd

  13. avatar
    Helga Vellinga

    Ik herinner mij nog wel de autoloze zondag in de jaren vijftig. Dat was in het kader van de bestedingsbeperking. Wat de oorzaak daarvan was daarvan had ik toen geen idee. Wij hadden geen auto, niemand eigenlijk. Iedereen was arm ten tijde van de wederopbouw, dus skeeleren o.i.d konden we ook niet. Het zal wel bokspring of knikkeren zijn geweest. Als kind merkte je ook weinig van de autoloze zondag: we kenden de zondag nog als rustdag. Dan was het altijd rustig op straat.

  14. avatar
    Henk Mulder

    Ik heb de benzine bonnen ook nog was toen 25 jaar ze mogen het wel weer invoeren spaar je nog wat geld uit???

  15. avatar
    Co van IJzendoorn

    Zou niet zo gek zijn Henk

  16. avatar
    tineke boerma

    Ik woonde toen in Stedum, (Gr), in 1973, en mijn oudsre dochter was 9 maand oud. Op de eerste zondagen wandelden we een rondje. Het dorp uit bij het station en dan buiten het dorp, en het dorp weer binnen aan de andere kant. Na een paar zondagen was het nieuwtje er af, en speciaal nadat we op 30 november ongeveer 20-30 cm sneeuw hadden. Ik kan me de bonnen nog herinneren; we hadden ze al in huis, maar ze werden nooit in gebruik genomen.

  17. avatar
    Bastiaan Ippel

    Het gekste in 1973 is dat er in Nederland helemaal geen echte oliecrisis was !!! Dat werd gesuggereerd door de overheid. Velen in mijn familie transporteerden met (grote) boten olie, benzine en diesel. Zij lagen weken tot maanden lang aan de wal omdat ze de brandstoffen niet kwijt konden, wegens de overvolle opslagtanks. De z.g. oliecrisis bestond alleen maar op papier (van de regering). Blijkbaar mocht in die tijd daarover in de kranten niet geschreven worden. Toen bestond er ook al een soort van media-controle.

  18. avatar
    René Roose

    Ik weet nog van de "oliecrisis" in '73 - '74. Ik was toen 10 jaar. Ik ging toen 's middags met mijn moeder en de hond wandelen. Een surrealistisch beeld: er reed (nagenoeg) geen auto op de weg. Mijn vader diende bij de Koninklijke Marine en was in die periode niet thuis. Die kon gewoon varen, ook op zondag. Als we dan vervolgens thuiskwamen na het wandelen keken we naar Star-Trek.

  19. avatar
    age roskam

    autoloze zondag '73 - '74 - in ons kleine dorp waren weinig auto's. De gereformeerden gebruikten bij voorkeur de auto niet op zondag. Wij hoorden van het effect, maar merkten er weinig van. Wij hadden geen auto en geen autoweg.

  20. avatar

    Ik werkte in de zorg,dus had ontheffing. Werd zeer bekeken vanaf de kant van de weg. Voelde me heeeel belangrijk. Reed soms wel eens een rondje om.

  21. avatar
    Andrea Jansen

    Rolschaatsen na mijn vriendinnetje

  22. avatar

    […] Autoloze zondag – kan jij je het nog herinneren? […]