Sint-Maarten wordt op 11 november gevierd in verschillende delen van Nederland, België, Duitsland en Frankrijk. Sint-Maarten was een soldaat die de helft van zijn mantel met een bedelaar deelde, en die zich later na een droom bekeerde tot het christendom. Het feest op zijn naamdag is in de middeleeuwen ontstaan als een bedelfeest, waarbij de armen liedjes zongen in ruil voor eten. Vaak droegen ze stokken met kaarsjes, en droeg degene die het groepje leidde een kroon van papier.
Het feest bleef lang een feest voor de armen, pas in de jaren 20 en 30 van de 20ste eeuw veranderde dat. Toen werd het meer een nationale traditie die men wilde behouden, en ging de religieuze lading eraf. De liedjes die tegenwoordig worden gezongen zijn vaak juist humoristisch of satirisch.
Zo ging dat vroeger
Sint-Maarten wordt dus al eeuwenlang gevierd. Niet in alle provincies: in Zuid-Holland is Sint-Maarten bijvoorbeeld minder bekend. Vooral in het noorden van het land is de feestdag populair. Vierde jij het vroeger ook? Dan herken je deze dingen ongetwijfeld.
Lampion van suikerbiet
Tegenwoordig worden er in de klas vaak lampionnen van papier gemaakt die tijdens de optocht gebruikt kunnen worden. Vroeger gebruikte je echter vaak een koolraap of suikerbiet die je uitholde zoals een pompoen met Halloween. November is namelijk bietenseizoen! Als je creatief was aangelegd, kon je hier allemaal mooie patronen in uithollen. Hier deed je dan een kaarsje in en een touwtje aan, en klaar was de lampion!
Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog moest Sint-Maarten binnen worden gevierd. Er was door de Duitsers namelijk een ‘verduistering’ ingesteld, wat inhield dat er ’s avonds na een bepaalde tijd geen licht meer op straat te zien mocht zijn. Zo wilden ze voorkomen dat de geallieerden de steden konden navigeren. Lampionnenoptochten waren dus geen optie, en Sint-Maarten werd daarom ook binnen gevierd.
Liedjes zingen
Een belangrijk onderdeel van de Sint-Maarten optocht is het zingen van liedjes. Dit deed je tijdens de optocht, of je ging langs de deuren om voor de mensen daar te zingen. Ken jij de liedjes nog die je toen zong? Dit is de oudste en bekendste:
Stoockt vier, maeckt vier:
Sinte Marten komt hier
Met syne bloote armen
Hij soude hem gheerne warmen?
Teleurstelling
Langs de deuren gaan deed je in de hoop om snoep te ontvangen van de bewoners in ruil voor een mooi lied. Soms werd je echter flink teleurgesteld en kreeg je geen snoep, maar fruit voor jouw inspanningen… Vooral de mandarijn kwam vaak in je mandje terecht. Dat was nu net niet de bedoeling!
Verregende lampionnen
In november is het weer in Nederland vaak niet fantastisch, en dat was vroeger niet anders. Soms waaide of regende het flink, en dat ging ten koste van je lampion! Vooral een papieren lampion kon slecht tegen regen, waardoor je uiteindelijk met een slappe en gescheurde lap papier liep. Maar ook bij een suikerbiet lampion had je een probleem, want dan regende je kaarsje uit.
Wat is jouw favoriete herinnering aan het feest?
Meer blogs:
Reacties 1
[…] Zo vierden we vroeger Sint-Maarten […]