Ga naar de inhoud

Taalonderwijs van toen: storytelling, schwung en chansons

taalonderwijs


Hoe maak je taallessen toegankelijk? Er wordt van alles over bedacht. Vergaderd. Commissies. Volgens de leerdoelstellingen kent het taalonderwijs 4 domeinen: lezen, schrijven, spreken, en kennis over taal. Maar hoe zit het met Schwung, de liefde voor de taal en de cultuur?

Onderbuikgevoelens

Taal was op mijn Leidse school een vak dat vooral getriggerd werd door onderbuikgevoelens. Onze Duitse leraar liet ons rijtjes “aus, bei, mit, nach, seit, von, zu, ausser, gegenüber” dreunen. Blijkbaar vond hij dit zelf ook een beetje saai. Hij zocht afleiding, “Schwung” misschien wel, en vroeg iedere les of mijn vriendin en ik vooraan kwamen zitten en “even wilden opstaan” om “onze outfit te showen.” Het was in de tijd voordat “ongewenste intimiteiten” een issue was. 

Lookalike

Bij de Engelse les wisten de jongens niet hoe snel ze zich de klas in moesten dringen. De plekken vooraan waren snel vol. Bezet door verliefde klasgenoten, die alleen voor onze Engelse docente hun huiswerk konden opdreunen. Ik kan me haar naam niet herinneren, maar weet wel dat ze een lookalike was van een jonge Dieuwertje Blok. Ze had wilde donkere krullen, droeg vaak minirokken en – naar eigen zeggen – de overhemden van haar partner. En volgens de jongens ook zijn onderbroeken. Ze lieten opvallend vaak pennen vallen tijdens de Engelse les. 

Ik zat zelf ook vooraan bij haar lessen. Niet uit vrije keuze, maar omdat ze me bij de eerste les bij het horen van mijn naam streng had aangekeken. “Floor?, toch niet het zusje van?” Ik kende deze vraag maar al te goed en knikte. Kon een zucht niet onderdrukken. “Kom dan maar vooraan zitten”, zei ze. “Dan kan ik je een beetje in de gaten houden.”

Et l’on a chanté

Onze Franse docent pakte het heel anders aan. Wanneer we ons door het grammaticale gedeelte van de les geworsteld hadden haalde hij een plaat tevoorschijn en deed hij de klep van de pick-up open. Ik herinner me nog ieder woord. 

La place Rouge était vide

Devant moi marchait Nathalie

Il avait un joli nom, mon guide

Nathalie

La place Rouge était blanche

La neige faisait un tapis

Et je suivais par ce froid, dimanche

Nathalie

Elle parlait en phrases sobres

De la révolution d’octobre

Je pensais déjà

Qu’après le tombeau de Lénine

On irait au café Pouchkine

Boire un chocolat

La place Rouge était vide

Je lui pris son bras, elle a souri

Il avait des cheveux blonds, mon guide

Nathalie, Nathalie

Dans sa chambre à l’université

Une bande d’étudiants

L’attendait impatiemment

On a ri, on a beaucoup parlé

Ils voulaient tout savoir

Nathalie traduisait

Moscou, les plaines d’Ukraine

Et les Champs-Élysées

On a tout mélangé

Et l’on a chanté

Et puis ils ont débouché

En riant à l’avance

Du champagne de France

Et l’on a dansé

Et quand la chambre fut vide

Tous les amis étaient partis

Je suis resté seul avec mon guide

Nathalie

Et plus question de phrases sobres

Ni de révolution d’octobre

On n’en était plus là

Fini le tombeau de Lénine

Le chocolat de chez Pouchkine

C’est, c’était loin déjà

Que ma vie me semble vide

Mais je sais qu’un jour à Paris

C’est moi qui lui servirai de guide

Nathalie, Nathalie

Café Pouchkine

Hij vertelde over zijn liefde voor Gilbert Bécaud. Over de betekenis van het lied Nathalie uit 1964. Een liefdeslied, maar ook een toenadering tussen Oost en West tijdens de Koude Oorlog. We zagen het voor ons. En niet alleen mijn klasgenoten en ik. Zowel in Frankrijk als in Rusland werd het lied zo populair dat toeristen in Moskou op zoek gingen naar het toen nog niet bestaande café Pouchkine waarin de chansonnier Bécaud in zijn chanson een kop warme chocolademelk met zijn gids Nathalie dronk. In 1999 opende de Frans-Russische restaurateur Andrei Dellos in een 17e eeuws barok stadspaleis in Moskou restaurant Café Pouchkine. In Parijs zijn een tearoom en een patisserie met dezelfde naam gevestigd. 

Met muziek en storytelling verbond onze leraar Frans ons voorgoed met de Franse taal en cultuur. 

Moscou, les plaines d’Ukraine

Et les Champs-Élysées

On a tout mélangé

“Moskou, de vlakten van Oekraïne. En de Champs-Elysees. We hebben het allemaal door elkaar gehaald.” Tijdloze lessen. 

Brachten jouw docenten je de liefde voor taal en cultuur mee? Of juist helemaal niet? Bewaar je goede herinneringen aan je docenten taal? 

Meer blogs:

Reacties 2

  1. avatar
    mariel lavrijsen

    Ondanks bovenstaande leuke voorbeelden en verhalen, begrijp ik niet goed wat er met "schwung" en andere woorden wordt bedoeld.

  2. avatar
    mariel lavrijsen

    Hoort de mooie chanson "La Ballade des gens heureux" van Gerard Lenorman niet bij bovenstaande nummers?Of het bij bovenstaande voorbeelden hoort, weet ik niet, maar een leuke manier om te leren rekenen, zag ik eens in een kleuterklas; De juffrouw noemde een som en als de som bijvoorbeeld was;" 3 min 1"is 2, liep ze met een kind 2 stappen naaqr achteren en als de som 5 plus 4 is 9 was, dan liep ze met een kind 9 passen vooruit. Heel beeldend.